Nhắc đến Tom Cruise, người ta sẽ nghĩ ngay đến vẻ ngoài đẹp trai phong độ và những vai diễn hành động ngầu lòi của anh, tiêu biểu là vai điệp viên Ethan Hunt trong chuỗi phim vô cùng thành công về mặt thương mại “Mission: Impossible”. Nhưng hai điều trên cộng với một số bom xịt gần đây lại vô tình khiến nhiều người nghĩ anh quá một màu, thậm chí là không biết diễn.
Sự thật chắc chắn không phải thế, Tom Cruise biết diễn, diễn rất tốt nữa là đằng khác, bằng chứng chính là 3 đề cử Oscar, 3 lần thắng tại Golden Globes cùng nhiều giải thưởng lớn nhỏ khác. Trong gần 40 năm sự nghiệp của mình, Tom.Cruise đã thử sức với nhiều thể loại, nhiều hình tượng khác nhau, có rất nhiều vai diễn hay, nhưng ấn tượng nhất có lẽ là vai diễn trong “Born on the Fourth of July”.
BORN ON THE FOURTH OF JULY (1989)
- Đạo diễn: Oliver Stone
- Thể loại: tiểu sử, chính kịch, chiến tranh
- Diễn viên: Tom Cruise, Willem Dafoe, Kyra Sedgwick, Frank Whaley,…
- Thời lượng: 145 phút
“Born on the Fourth of July” dựa trên cuốn tiểu sử cùng tên của Ron Kovic, một cựu binh trở về từ cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ tại Việt Nam, nay là một nhà hoạt động vì nhân quyền và chống chiến tranh.
Trong phim, nhân vật chính Ron Kovic (do Tom Cruise thủ vai) ngay từ nhỏ đã thể hiện mình là người yêu nước và muốn trở thành một người anh hùng được mọi người ngưỡng mộ. Một điều đặc biệt nữa là Ron sinh ra vào ngày Quốc khánh của Mỹ – ngày 04 tháng 07 – và dường như đó cũng là điềm báo về số phận đặc biệt của anh sau này. Sau khi tốt nghiệp trung học, Ron hăng hái đăng kí tham gia vào được thủy quân lục chiến và đến chiến trường Việt Nam.
Trong một trận đánh, Ron bị thương nặng rồi được đưa trở về Mỹ nhưng vĩnh viễn liệt nửa người dưới và phải ngồi xe lăn suốt đời. Từ một chàng trai trẻ với niềm tin mãnh liệt về một “nước Mỹ vĩ đại”, Ron dần nghi ngờ đức tin của chính mình, quằn quại trong rượu chè, gái điếm và sự ám ảnh về tội lỗi mình gây ra trong chiến tranh. Và rồi Ron cũng nhận ra sự tàn bạo của cuộc chiến phi nghĩa này cùng sự dối trá, phản bội của chính phủ khi đã đẩy hàng triệu thanh niên ra chiến trường để rồi bỏ rơi họ ở nơi cách nước Mỹ nửa vòng Trái Đất.
“Born on the Fourth of July” là một trong ba bộ phim chiến tranh của đạo diễn kiêm biên kịch lừng danh Oliver Stone, cùng với “Platoon” (1986) và “Heaven & Earth” (1993). Tuy là một phim về chiến tranh nhưng “Born on the Fourth of July” không có quá nhiều cảnh đấu súng, cháy nổ như những tác phẩm khác cùng đề tài. Những phân cảnh trên chiến trường thực sự chỉ chiếm khoảng 20 phút trong tổng thời lượng 145 phút của phim.
Phim không phải chỉ khắc họa sự khốc liệt, phi nghĩa của chiến tranh mà còn nói về nỗi đau và sự khủng hoảng mà những người còn sống sót phải chịu đựng. Dưới sự chỉ đạo của Oliver Stone, một người đã từng cầm súng trên chiến trường, cùng với kịch bản từ chính nguyên mẫu Ron Kovic, câu chuyện và những cảm xúc trong “Born on the Fourth of July” trở nên chân thật hơn bao giờ hết.
Cũng như nhiều cựu binh khác, Ron mắc PTSD (rối loạn căng thẳng hậu sang chấn), không chỉ bởi nỗi đau khi phải ngồi xe lăn suốt phần đời còn lại, mà còn bởi những ám ảnh và dằn vặt về tội lỗi mình đã gây ra. Trong cùng một ngày, Ron đã nã súng vào một gia đình vô tội, rồi cũng chính tay anh ngộ sát một chàng lính mới chỉ vì anh quá hoảng loạn. Máu và tiếng súng, những thi thể không còn nguyên vẹn, tất cả vẫn ám ảnh anh từng đêm.
Dần dần, anh trở thành một con người khác. Ron Kovic ngây thơ, tràn đầy sức sống và nhiệt huyết tuổi trẻ đã chết trên chiến trường, giờ đây chỉ còn một Ron Kovic đang ngồi trên xe lăn, miệng không ngừng văng tục, ngày ngày say sưa bên rượu chè, gái điếm. Cũng trong những tháng ngày đen tối này, anh dần nhận ra những sự thật cay đắng về cuộc chiến nhân danh “bảo vệ Tổ quốc” vẫn đang được tuyên truyền ngày ngày qua tivi, báo đài.
Chiến tranh vệ quốc, phục vụ quê hương, trở thành người hùng, ghi tên mình vào lịch sử,… tất cả đều chỉ là dối trá. Những thanh niên non nớt tin vào lời đường mật ấy để rồi phải vùi thây ở nơi đất khách quê người, hoặc may mắn hơn thì như Ron, sống sót nhưng vĩnh viễn mang thương tật về cả thể xác lẫn tâm hồn. Niềm tin về một “nước Mỹ vĩ đại” trong Ron đã nằm lại trên chiến trường cùng sự ngây thơ và nhiệt huyết của tuổi trẻ.
Với thân thể tật nguyền và đức tin vỡ nát, Ron ngày càng chìm sâu vào bóng tối. Cho đến khi anh gặp gỡ người bạn gái cũ và những người tham gia biểu tình chống chiến tranh cùng một cựu binh cũng trở về từ cuộc chiến ở Việt Nam. Từ đây, Ron tìm thấy ý nghĩa để tiếp tục sống, đó là phải ngăn chặn những cuộc chiến phi nghĩa như cuộc chiến mà anh và đồng đội từng tham gia. Đây cũng là động lực giúp anh đối mặt với quá khứ tội lỗi của mình và làm lại cuộc đời.
Dữ dội, chân thực đến trần trụi, đó là những gì có thể nói về màn trình diễn của Tom Cruise trong vai Ron Kovic. Tài tử người Mỹ đã xuất sắc lột tả được quá trình chuyển hóa của nhân vật Ron trước và sau chiến tranh. Cũng có thể nói đây là vai diễn đột phá nhất trong suốt sự nghiệp gần 40 năm của Tom Cruise. Có ai ngờ chàng trai trẻ tràn đầy niềm tin và nhiệt huyết ở đầu phim lại có thể biến thành một người kiệt quệ cả về thể xác lẫn tinh thần, râu tóc xồm xoàm, rượu chè bê tha ở nửa sau phim như thế.
Để có màn hóa thân xuất sắc này, Tom Cruise đã phải ngồi trên xe lăn, học cách cư xử như một người tàn tật suốt nhiều tuần liền và cùng trò chuyện, đi dạo với nguyên mẫu là Ron Kovic để hiểu rõ hơn về nội tâm nhân vật. Vai diễn này đã đem về cho Tom Cruise 1 đề cử Oscar Nam chính xuất sắc nhất và 1 giải Golden Globes cho Nam chính trong phim chính kịch xuất sắc nhất. Thậm chí Ron Kovic ngoài đời thực sau khi xem phim đã xúc động tới mức tặng Huân chương Bronze Star của mình lại cho Tom Cruise.
Kể về cuộc đời của cựu binh Ron Kovic, “Born on the Fourth of July” lên án sự tàn bạo, phi nghĩa của cuộc chiến tranh xâm lược của quân đội Mỹ ở Việt Nam cùng những kẻ đã gây nên cuộc chiến này. Phim còn là câu chuyện về lòng dũng cảm đối mặt với bóng tối của bản thân và hành trình đi tìm lẽ sống cuộc đời.
Một trong những phân đoạn đáng nhớ nhất phim là cảnh Ron Kovic ngồi trên xe lăn cùng những thương binh khác xông vào buổi vận động tranh cử của Nixon để vạch mặt sự dối trá của chính phủ, bất chấp lời miệt thị của những người ủng hộ Nixon:
“Tôi là cựu binh trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam. Tối hôm nay tôi có mặt ở đây để nói rằng, cuộc chiến này là phi nghĩa, chính phủ đã lừa dối tôi, lừa dối những người anh em của tôi. Những con người ở nước Mỹ này đã lừa chúng tôi đi hơn 13.000 dặm chỉ để gây chiến với những người nông dân nghèo khổ nhưng có một lịch sử chống ngoại xâm đáng tự hào hơn một nghìn năm qua, những người Việt Nam.”
